خسروسلجوقی: سیاستهای اقتصاد مقاومتی با مدیریت و چالشهای آن با رویکرد فناوریاطلاعات و ارتباطات (فاوا)
سیاستهایکلی اقتصاد مقاومتی
با هدفتأمین رشد پویا و بهبود شاخصهای مقاومت اقتصادی و دستیابی به اهداف سند چشماندازبیستساله، سیاستهای کلی
اقتصادمقاومتی با رویکردی جهادی، انعطافپذیر، فرصت ساز، مولد، درونزا، پیشرو و برونگراابلاغ میگردد:
چالش 1-اساتید اقتصاد بررسی بفرمایند آیا از لحاظ علمی این شش رویکرد همزمان قابل دسترسیاست؟
فاوا: بهنظر این شش رویکرد همزمان قابل دسترسی است.
چالش 2-بر فرض علمی و امکان دسترسی همزمان به شش رویکرد فوق آیا در همه بخشهای اقتصادی وموضوعات این دسترسی
امکانپذیراست؟
فاوا:مطالعات اولیه تمرکز بر فاوا و انرژی خورشیدی و کشاورزی متمرکز بر این دو موضوعاست.
چالش 3-تعیین بخش مزیت دار بر عهده کیست؟ و کدام دستگاه این بخش یا موضوع مزیت دار راشناسایی و ابلاغ خواهد کرد؟
فاوا:مجمع تشخیص مصلحت نظام بهعنوان بازوی کارشناسی رهبری مسئول تعیین مزیت کشور است.
چالش 4-آیا برونگرایی بدون توجه به اقتصاد آمریکا امکانپذیر است؟
فاوا: بهنظر خیر و اگر بپذیریم بدون آمریکا میخواهیم در اقتصادجهانی حضور پیدا کنیم کمربندها را باید جور دیگری بست همانند ویتنامیها برایمبارزه رفتار دیگری باید انتخاب کرد.
چالش 5-آیا پیشرو بودن بدون توجه به تعاملات جهانی امکانپذیر است؟
فاوا: بهنظر خیر
چالش 6-آیا بدون تعاملات جهانی تمرکز بر امور فرصت ساز و مولد امکانپذیر است؟
چالش 7-اساتید حوزه تبیین کنند میزان دسترسی به این رویکردها بدون توجه به اقتصادآمریکایی امکانپذیر است؟
سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی
1 -تأمین شرایط و فعالسازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایههای انسانی و علمیکشور بهمنظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندنمشارکت آحاد جامعه در فعالیتهای اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاریهایجمعی و تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کمدرآمدو متوسط.
چالش 8-آیا امکان توسعه کارآفرینی و رقابتپذیری کارآفرینان با شرکتهای حکولتی و خصولتی میسور است؟
چالش 9-آیا تا کنون شرکتی بزرگ در کشور امکان رشدپیدا کرده است؟ و یا میتوان آرزو داشت رشد کند؟
2 -پیشتازی اقتصاد دانشبنیان، پیادهسازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی نوآوری بهمنظور ارتقاء جایگاه جهانی کشورو افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانشبنیان ودستیابی به رتبه اول اقتصاد دانشبنیان در منطقه.
چالش 10-تعیین بخش مزیت دار بر عهده کیست؟ و کدام دستگاه این بخش یا موضوع مزیت دار را شناسایی و ابلاغ خواهد کرد؟
چالش 11-آیا نظامهای آموزش عمومی و عالی کشور زیرساخت آموزش و مهارتآموزی نیروی انسانی کشور را دارند؟
فاوا:با ادامه این شرایط به نظر خیر ولی همت کنند میشود تغییر ایجاد کرد.
3- محورقرار دادن رشد بهرهوری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید، توانمندسازی نیروی کار،تقویتِ رقابتپذیری اقتصاد، ایجاد
بستررقابت بین مناطق و استانها و بهکارگیری ظرفیت و قابلیتهای متنوع در جغرافیایمزیتهای مناطق کشور.
چالش 12-آیا امکان توسعه کارآفرینی و رقابتپذیری کارآفرینان با شرکتهای حکولتی و خصولتیمیسور است؟
چالش 13-بهرهوری کل عوامل تولید و سرمایه و نیروی کار در دهه اخیر دارای رشد منفی بوده وبهرهوری نقشی در رشد اقتصادی کشور نداشته است، دردنیا پیشرفت از دو طریق میسور میشود اول از سرمایهگذاری که الحمدالله با توجه به اختصاص کمتر از بیست درصد به بودجه عمرانی این قسمتفاتحه و طریق دیگر با بهرهوری است که این هم فاتحه!
برایتحقق رشد اقتصادی 8 درصد، 8/2 درصد آن (سهم 35 درصدی در رشد) از طریق افزایش وبهبود بهرهوری کل عوامل باید حاصل گردد، این هدفگذاریهادر برنامههای قبلی هم بوده است و نتیجه ندارد علت را هنوز نمیتوانیم شفاف بیانکنیم! شاید اگر پاسخی برای این نمونه داشته باشیم بتوانیمبرای بهرهوری فکری کرده باشیم:
چرابرای مبارزه با استکبار، مراجع حوزه که خود الگو هستند بجای یک ساعت اضافه تدریس،یک روز حوزه را تعطیل میکنند؟
چرامدارس و دانشگاهها، ادارات برای مبارزه با استکبار، بجای یک ساعت اضافهکار کردن،یک روز کار را تعطیل میکنند؟
شایدهمین اقلام را درست کنیم بهرهوری کمی درست شود.
فاوا: بهنظر خیر ولی اگر همت کنیم قابل دست یافتن است.
4-استفاده از ظرفیت اجرای هدفمندسازی یارانهها در جهت افزایش تولید، اشتغال و بهرهوری، کاهش شدت انرژی و ارتقاء شاخصهای عدالت اجتماعی.
چالش 14-اجرای نادرست هدفمندسازی یارانهها نهتنها منجر به افزایش تولید، اشتغال و بهرهوری، کاهش شدت انرژی و ارتقاء شاخصهای عدالتاجتماعی نشد بلکه تمامی این موارد را به فلاکت رسانده است وبا تقدس امام زمانی که به این یارانهها داده شد اصلاح آن نیزنیاز به امام زمان (عج) و یا دخالت نایب برحقش مقام معظم رهبری را دارد.
فاوا: بهنظر باید با دستور مقام معظم رهبری پرداخت یارانه بهطور عمومی متوقف و فقط و فقط برای افراد موردنیاز تأییدشده پرداخت شود.
5- سهمبریعادلانه عوامل در زنجیره تولید تا مصرف متناسب با نقش آنها در ایجاد ارزش، بهویژه با افزایش سهم سرمایه انسانی از طریقارتقاء آموزش، مهارت، خلاقیت، کارآفرینی و تجربه.
چالش 15-آیا نظامهای آموزش عمومی و عالی کشور زیرساخت آموزش و مهارتآموزی نیروی انسانی کشور را دارند؟
6-افزایش تولید داخلی نهادهها و کالاهای اساسی (بهویژه در اقلام وارداتی) و اولویتدادن به تولید محصولات و خدمات راهبردی و ایجاد تنوع درمبادی تأمین کالاهای وارداتی با هدف کاهش وابستگی به کشورهای محدود وخاص.
چالش 16-آیا بدون تعاملات جهانی تمرکز بر امور فرصت ساز و مولد امکانپذیر است؟
7-تأمین امنیت غذا و درمان و ایجاد ذخایر راهبردی با تأکید بر افزایش کمی و کیفیتولید (مواداولیه و کالا).
چالش 17-آیا در این سی و اندی سال از انقلاب گذشته است سالی را بدون تحریم طی کردیم؟ و در این مدت به همه آنچه خواستیم دسترسی پیداکردیم البته با قیمت چند برابر! حال چرا نبایدبجای تمرکز بر خودکفایی بر فرصتهای جهانی متمرکزشد تا دست برتر داشته باشیم؟
فاوا: به نظر خیر و میتوان بر فرصتهای جهانی متمرکز شد.
8-مدیریت مصرف با تأکید بر اجرای سیاستهای کلی اصلاح الگوی مصرف و ترویج مصرف کالاهای داخلی همراه با برنامهریزی برایارتقاء کیفیت و رقابتپذیری در تولید.
چالش 18-بدون داشتن برنامه رقابتی و حمایت بیدریغ از تولید داخلی فاقد کیفیت موجب خواهد شد نا صنعت رانتی همیشه وابسته به رانت باشدو برای پویایی و استقلال و رقابت هیچ تلاشی را به خرج ندهد. برایاین سیاست باید زمانبندی گذاشته شود تا تولید داخل توانمند شود.
فاوا:باید برای تولید داخلی و حمایت از آن در یک مدت زمان ده ساله برنامهریزی کرد و هر سال ده درصد از حمایت کاست تا این فرزند به بلوغبرسد.
9-اصلاح و تقویت همهجانبه نظام مالی کشور با هدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی،ایجاد ثبات در اقتصاد ملی و پیشگامی در تقویتبخش واقعی.
چالش 19-نظام مالی با بانک مرکزی دارای استقلال میسور است والا باید شاهد حضور بانکها و صندوقهای مستقل از بانک مرکزی باشیم.
فاوا:بانک مرکزی باید مستقل از دولت شود.
چالش 20-نظام مالی با نظام سرمایهای تفاوت ماهوی دارد و مسئولیت نظام سرمایه کشور نامشخصاست و ضرورت تبیین این نظام بیشتر از نظام مالی استبطوریکه این نظام مالی جزء بسیار کوچکی از نظام سرمایهکشور است.
فاوا:باید وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور مبادرت بهبازنگری سرمایههای کشور کنند.
چالش 21-نظام مالی متمرکز بر نظام پولی است و باید جایگاه نظام غیر پولی بیشتر شود.
فاوا:تمرکز بر نظام پولی باید کاسته شود و به سایر نظامها توجه شود.
10-حمایت همهجانبه هدفمند از صادرات کالاها و خدمات بهتناسب ارزشافزوده و با خالصارزآوری مثبت از طریق:
- تسهیلمقررات و گسترش مشوقهای لازم.
- گسترشخدمات تجارت خارجی و ترانزیت و زیرساختهای موردنیاز.
- تشویقسرمایهگذاری خارجی برای صادرات.
-برنامهریزی تولید ملی متناسب با نیازهای صادراتی، شکلدهی بازارهای جدید و تنوعبخشیپیوندهای اقتصادی با کشورها بهویژه با کشورهای منطقه.
-استفاده از سازوکار مبادلات تهاتری برای تسهیل مبادلات در صورت نیاز.
ایجادثبات رویه و مقررات در مورد صادرات با هدف گسترش پایدار سهم ایران در بازارهایهدف.
چالش 22-هر کالایی قابل صادرات نیست باید مزیت جهانی را یافت و بر روی آن متمرکز شد.
فاوا: بهنظر فاوا و انرژی خورشیدی قابل صادرات باشند.
11-توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور بهمنظور انتقال فناوریهای پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدماتو تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج.
چالش 23-مناطق آزاد و ویژه وقتی تعدادش از یک مورد گذشت دیگر قابلیت توسعه ندارد و بهجز هزینه نتیجه دیگری ندارد فرد یا سازمانی کهجرات تعطیلی همه مناطق آزاد و ویژه را بهجزیک مورد داشته باشد باید یافته شود.
فاوا:شجاعت تعطیلی مناطق آزاد و ویژه موجود و کاهش آن به یک منطقه در مجمع تشخیص مصلحت نظام تأکید شود.
12-افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیبپذیری اقتصاد کشور از طریق:
- توسعهپیوندهای راهبردی و گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای منطقه و جهان بهویژه همسایگان.
-استفاده از دیپلماسی در جهت حمایت از هدفهای اقتصادی.
استفادهاز ظرفیتهای سازمانهای بینالمللی و منطقهای.
چالش 24-تعاملات جهانی را نمیتوان منکر شد و با توجه به قدرت اقتصادی آمریکا در تعاملات جهانیو همچنین اثر این کشور در بین سازمانهای بینالمللی، با رویکرد مقام معظم رهبریاجرای این سیاست ساده نیست و باید بیشتر تأمل شود.
فاوا: بهنظر خیر و اگر بپذیریم بدون آمریکا میخواهیم در اقتصاد جهانی حضور پیدا کنیمکمربندها را باید جور دیگری بست همانند ویتنامیها برایمبارزه رفتار دیگری باید انتخاب کرد.
13-مقابله با ضربهپذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طریق:
-انتخاب مشتریان راهبردی.
- ایجادتنوع در روشهای فروش.
-مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش.
-افزایش صادرات گاز.
-افزایش صادرات برق.
-افزایش صادرات پتروشیمی.
افزایشصادرات فرآوردههای نفتی.
چالش 25-باید درآمد حاصل از نفت را بهکلی فراموش کرد و به صادرات انرژی برق خورشیدی و صادرات فناوری اطلاعات و ارتباطات متمرکز شد.
فاوا:با پذیرش حذف درآمد نفت، منابع انسانی و سرمایهای بر دو مزیت دیگر کشور متمرکزخواهد شد.
14-افزایش ذخایر راهبردی نفت و گاز کشور بهمنظور اثرگذاری در بازار جهانی نفت و گاز و تأکید بر حفظ و توسعه ظرفیتهای تولید نفت وگاز، بهویژه در میادین مشترک.
چالش 26-همانطور که شرایط نشان میدهد این ذخایر دیگر کاربری راهبردی ندارد و باید ذخایر راهبردی دیگری همچون انرژی خورشیدی متمرکزشد.
فاوا:با پذیرش حذف نفت بهعنوان اصلیترین نقطه ثقل کشور نحوه مدیریت کشور تغییر ماهوی پیدا خواهد کرد.
15-افزایش ارزشافزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز، توسعه تولید کالاهای دارای بازدهی بهینه (براساس شاخص شدت مصرفانرژی) و بالا بردن صادرات برق، محصولات پتروشیمی و فرآوردههاینفتی با تأکید بر برداشت صیانتی از منابع.
چالش 27-ارزشافزوده با خام فروشی امکانپذیر نیست و باید برای ایجاد ارزشافزوده سرمایهگذاری کرد.
فاوا:برای مبارزه با خام فروشی باید به ظرفیتسازی توجه کرد.
16- صرفهجوییدر هزینههای عمومی کشور با تأکید بر تحول اساسی در ساختارها، منطقی سازی اندازه دولت و حذف دستگاههای موازی و غیرضرور وهزینههای زاید.
چالش 28-با روشی که امور متمرکز بر اجرا و اقدام دولتی است صرفهجویی امکانپذیر نیست و هر ساله این شعار در برنامهها داده میشود که کوچکسازیدولت ولی دریغ از اقدام واقعی و برای این کارباید منع استخدام از هر نوع در قالب قراردادی و خرید خدمت و پیمانی و طرحی و غیرهبه عمل آید و با خاطیان برخورد قهری صورت گیرد وهمچنین امکان جابجایی نیرو بین دستگاهها فراهمشود و از دستگاههای اجرایی فاقد نیاز مبادرت به انحلال آنها اقدام کرد.
فاوا: بهنظر باید استخدام از هر نوع در قالب قراردادی و خرید خدمت و پیمانی و طرحی و غیره ممنوع گردد و هر سال علاوه بر ممنوعیت باید با کاهشدر قالب بازنشستگی و حذف نیروهای غیررسمی حداقل در میزان ده درصد مبادرت به کوچکسازیکرد و نظام پرداخت به عملکرد هر فرد مرتبط شود.
17-اصلاح نظام درآمدی دولت با افزایش سهم درآمدهای مالیاتی.
چالش 29-درآمد مالیاتی بدون استفاده از سامانههای الکترونیکی در صدور فاکتور و دریافت وپرداخت الکترونیکی امکانپذیر نیست و با تأخیر در بهکارگیری این سامانهها شاهدشکاف طبقاتی خواهیم بود.
فاوا: بهنظر ظرف مدت شش ماه تمامی صنوف باید استفاده از سامانه الزامی شود تا پرداخت مالیاتعادلانه و قابل دریافت و رصد شود.
چالش 30-هر نوع معافیت مالیاتی برای دستگاههای وابسته به مراکز حکومتی و بنیادهای اقتصادیلغو باید شود تا رقابت امکانپذیر باشد.
فاوا: بهنظر رهبر معظم انقلاب باید هر نوع معافیت مالیاتی را برای همه دستگاههای وابسته بهنهاد و غیره را لغو فرمایند.
18-افزایش سالانه سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت و گاز تا قطع وابستگیبودجه به نفت.
چالش 31-صندوق توسعه ملی بر روی منابع حاصل از صادرات نفت و گاز متمرکزشده است و منابعانسانی که صادر میشود و همچنین بر منابع برق خورشیدی هم باید متمرکز شد.
فاوا: بهنظر با تعیین هزینه بر منابع انسانی که بهرایگان در اختیار غرب گذاشته میشود صندوقتوسعه ملی باید از این منبع نهایت استفاده را بکند و بعد منابع خورشیدی سهم صندوقرا بسیار فراهم خواهد کرد.
19-شفافسازی اقتصاد و سالمسازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیتها و زمینههایفسادزا در حوزههای پولی، تجاری، ارزی و ... .
چالش 32-این یکی از سیاستهای بسیار زیربنایی است و باید کلیه نهادهای وابسته به مراکزنظامی و انتظامی و اطلاعاتی و حکومتی از ورود به اقتصاد منع و در صورت ورود به هرمورد علاوه بر شرکت در مناقصات شفاف باید از استفاده از منابع ارزانقیمت منع شوندبرای مثال سپاه قرار باشد با استفاده از سرباز هزینه خود را در مقابل یک شرکتخصوصی که برای همان سرباز حقوق و مزایای قانون کذایی کار را پرداخت کند رقابتقیمتی کند شرعاً و عرفا درست نیست و در صورت استفاده از این مزایا باید این قیمتدر شرایط مناقصه درج شود تا قیمت قابلرقابت باشد؛ و این سازمانها باید حداقل درپروژههای وارد شود که داوطلب بخش خصوصی نداشته باشد برای نمونه در مناطق محروم ونیازمند و سری و پیچیده
فاوا: بهنظر مقام معظم رهبری ورود اینگونه سازمانها را در رقابت با بخش خصوصی منع و در مواردخاص پس از تأیید مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجوز رهبری امکانپذیر باشد.
20-تقویت فرهنگ جهادی در ایجاد ارزشافزوده، تولید ثروت، بهرهوری، کارآفرینی، سرمایهگذاریو اشتغال مولد و اعطای نشان اقتصاد مقاومتی به اشخاص دارای خدمات برجسته در این زمینه.
چالش 33-فرهنگ جهادی باید تمام شرایط این فرهنگ ایجاد شود در دفاع مقدس این شرایط را همهبا هم تمرین کردیم از بالا تا پایین برای نمونه دشمن را تطهیر نکردیم و بگویم چونصدام از سرزمین امام حسین (ع) آمده مطهر است و نباید مقابل آن ایستاد بلکه بالعکسبرای رسیدن به حرم امام حسین (ع) باید جان فدا کرد و مال فدا کرد تا به آزادسازیحرمین توفیق حاصل کرد و در این بین برای حفظ مرزهای اسلام خون باید داد ولی حالادشمنی اقتصادی بنام یارانه تطهیر شده و به خورد مردم مسلمان داده شده و برکت آن رابنام امام عصر (عج) تمام کردیم!! اصلاح این شرایط یا با امام زمان و یا با نایببرحقش هست.
فاوا: بهنظر باید با دستور مقام معظم رهبری پرداخت یارانه بهطور عمومی متوقف و فقط و فقطبرای افراد موردنیاز تأییدشده پرداخت شود.
21-تبیین ابعاد اقتصاد مقاومتی و گفتمان سازی آن بهویژه در محیطهای علمی، آموزشی و رسانهایو تبدیل آن به گفتمان فراگیر و رایج ملی.
چالش 34-در برنامههای صداوسیما تعدادی کارشناس اسلامی ایرانی پیشرفت دعوت میشوند کهدارای نظریههای بسیار سازنده هستند و باید برنامه اقتصاد مقاومتی را با استفاده ازاین افراد تهیه کرد تا متعهد به اقدام و عمل شوند والا همیشه بهعنوان افراداپوزیسیون و مخالف ایفای نقش خواهند کرد.
فاوا: بهنظر با بهکارگیری افراد مختلف و مخالف در تدوین برنامهها تعهد به اقدام و عمل بیشترخواهد شد.
22-دولت مکلف است برای تحقق سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی با هماهنگسازی و بسیجپویای همه امکانات کشور، اقدامات زیر را معمول دارد:
-شناسایی و بهکارگیری ظرفیتهای علمی، فنی و اقتصادی برای دسترسی به توان آفندی واقدامات مناسب.
- رصدبرنامههای تحریم و افزایش هزینه برای دشمن.
مدیریتمخاطرات اقتصادی از طریق تهیه طرحهای واکنش هوشمند، فعال، سریع و به هنگام در برابرمخاطرات و اختلالهای داخلی و خارجی.
چالش 35-نقش دولت بدون نقش حاکمیت و نهادهای وابسته به حاکمیت موجب ابتر شدن برنامهها میشودو نحوه ایجاد این تعامل و ساختار باید تبیین گردد.
فاوا: بهنظر شاید بهترین جایی که مصوبات مورد تأیید حاکمیت قرار میگیرد مجمع تشخیص مصلحتنظام است که مصوبات پس از تأیید مقام معظم رهبری برای اجرا ابلاغ میشود و این مجمعتقویت گردد.
23-شفاف و روانسازی نظام توزیع و قیمتگذاری و روزآمدسازی شیوههای نظارت بر بازار.
چالش 36-بازار شفاف بازار رقابتی است و بالعکس بازار رقابتی بازار شفاف است و نظام اقتصادیحاکم در کشور با شفافیت و رقابت کاملاً بیگانه است.
فاوا: بهنظر اگر راهکارهای پیشنهادی برای بعضی از چالشهای ذکرشده همانند منع دخالت نهادهایوابسته به حاکمیت و دولت در اقتصاد و غیره بنیان این بند فراهم شود.
24- افزایشپوشش استاندارد برای کلیه محصولات داخلی و ترویج آن.
چالش 37-سازمان استاندارد زیرمجموعه دولت و باوجود اقتصاد دولتی یعنی فساد در تعیین استانداردو همچنین در نظارت و ارزیابی عدم استقلال را شاهد بودهایم و هستیم لازم است اینسازمان از زیرمجموعه دولت خارج و بهعنوان یک نهاد مستقل و غیر وابسته به دولت شودهمانطور که انتظار میرود بانک مرکزی از زیر نظر دولت خارج شود و همینطور سازمانهایدیگر تنظیمکننده مقررات که باید از قید و وابستگی به دولت خارج شوند همانند بیمهمرکزی، بانک مرکزی، سازمان استاندارد و سازمان محیطزیست و امثالهم
فاوا:باید برای استقلال سریع سازمانهای تنظیمکننده مقررات و ارتباطات در هر بخش از دولتتسریع کرد از جمله سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی که هم باید نامش اصلاحشود و هم ساختارش و وابستگیاش به سازمان تنظیم مقررات فناوری اطلاعات و ارتباطاتایران