در اين طرح به نقش و جايگاه سرمايه گذاري خطرپذیر و اهميتي كه اين نوع سرمايه گذاري در تامين مالي شركتها و اشخاص كارآفرين در محيط متغير امروزي دارند مي‌پردازیم. در ابتدا تاریخچه صنعت سرمایه گذاری خطرپذیر و سپس چالش‌ها و فرصت‌هاي فراروي اين نوع سرمايه‏ گذاري‌ها را را مرور کرده ایم. سرانجام با توجه به شكل گيري بخش خصوصی در ايران در قالب اصل 44 و لزوم استفاده از شيوه‌هاي نوين سرمايه¬گذاري براي ايجاد تحرك و گسترش كارآفريني و مهندسي مالي در بخش خصوصي، به تبيين ضرورت‌ها، مزايا و موانع فراروي سرمايه¬گذاري خطرپذیر در ايران پرداخته ایم.
جهان امروز را سه فرآيند اساسي، علم، فناوری و توسعه شكل مي‌دهد. علم روابط بين پديده‌ها را با روش‌هاي خاص خود كشف مي‌كند، فناوری به كمك اين شناخت روابط بين پديده‌ها را دگرگون کرده و دگرگوني اين روابط فرآيند توسعه را شكل مي‌دهد. امروزه فرآيند توسعه فناوری به عنوان يك ضرورت ملي در بسياري از كشورها بصورت نظام‌مند و ساختاريافته دنبال مي‌گردد. در مسير فناوری و نوآوري دسترسي به منابع مالي از اهميت بسزايي برخوردار است. از طرفي منابع مالي به عنوان عامل تسهيل كننده نوآوري به شمار مي‌آيد و از طرف ديگر دستيابي به موقعيت‌هاي مالی حاصل از نوآوري عموماً حاصل از نوآوری خطرپذیر است. اصلیترين چالش در اين مسير، مشكل تأمين مالى بازيگران اين عرصه يعنى بنگاه‌هاى دانش بنيان است كه می‌توان راه‌حل اين مساله را در دست سرمايه‌گذاران خطرپذیر دانست.
تأمين منابع مالي فعاليتهاي نوآورانه از طريق مكانيزمهاي مختلفي قابل انجام است كه اين مكانيزمها بستگي به شرايط و عوامل حاكم بر نظام اقتصادي كشور دارد. براي تامين مالي اشكال مختلف سرمايه‏گذاري، تا كنون راه كارهاي متفاوتي ارائه شده است. يكي از اين روشهاي تامين مالي، سرمايه‏گذاري خطرپذیر است. این شکل از تامین مالی در نظام اقتصادي كشور از اهميت زيادي برخوردار است، زيرا به علت خطرپذیری ذاتي نهفته در موفقيت طرحهاي كارآفريني و فعاليتهاي نوآورانه و ماهيت بلندمدت بازگشت سرمايه در اين نوع فعاليتها، مكانيزمهاي مالي اعتباري روش مناسبي برای تأمين مالي آنها نمي‌باشد. در عمل سرمايه ‏گذاري خطرپذیر عبارت است از عرضه وجوه مالي به شركت‌هاي تازه تاسيس كه سابقه تاريخي چنداني براي جذب سرمايه از منابع تأمين مالي سنتي مانند بازارهاي عمومي يا مؤسسات وام دهنده ندارند. شركت‌هاي تازه تاسيس، كارآفريناني مي‌باشند كه براي توسعه برنامه‌هاي تجاري خود نيازمند وجوه مالي بوده و اغلب فاقد دارايي‌هاي مشهود هستند كه بتوان از آنها براي تضمين وام استفاده کنند. علاوه براين، جريان وجه نقد منفي در اين شركتها دليل ديگري است كه بانكها و ساير موسسات وام دهنده و همچنين بازار سهام، تمايلي به تامين مالي و پشتيباني از طرح‌هاي اين شركت‌ها ندارند. سرمايه‏گذاری خطرپذیر معمولاً در قالب شركتهايي كه در ابتداي مسير رشد بوده، و طرح‌هاي مبتني بر خلاقيت را براي طرح يك ايده نو يا محصول جديدي در دست اقدام دارند، بكار مي‌رود. این طرحها معمولا داراي خطرپذیری بالا ولي استعداد بالقوه‌ای براي تامين بازده بالاتر از ميانگين سود هستند و قابليت سود و زيان بالقوه در ذات آنها نهفته است. در اين نوع از سرمايه‏گذاري‌ها خطرپذیری قابل توجهي از سوي سرمایه‌گذار پذيرفته مي‌شود، زيرا احتمال عدم موفقيت اينگونه شركتهاي تازه تاسيس زياد است و عملاً نمي‌توان هيچ برآوردي نسبت به وضعيت مالي، سودآوري و حتي بقاي آنها داشت. از طرف ديگر بدليل اينكه عموماً دارايي اينگونه شركت‌ها نيروي انساني و مغز افزاري و كمتر دارايي فيزيكي است، در صورت عدم موفقيت، پوششي براي خطرپذیری سرمایه‌گذاران وجود ندارد. به همین دلیل كمترين انتظار سرمایه‌گذاران پر خطرپذیر كسب سودي بيش از ده برابرسرمايه اوليه در دوره زماني كمتر از هفت سال است.
سرمايه‏گذاري خطرپذیر شامل:
•شركتهايي است كه سرمايه آنها عموماً از طريق شركاي خصوصي يا شركتهاي سهامي خاص تامين مي‌گردد.
•وجوهي است كه از طريق صندوقهاي بازنشستگي عمومي و خصوصي، صندوق وجوهات وقفي اهدايي، مؤسسات خيريه، شركتهاي سهامي، افراد ثروتمند، سرمایه‌گذاران خارجي و خود سرمایه‌داران خطرپذیر‏ تأمين مي‌گردد.
•وجوهي است كه در شركت‌هاي نوآور، داراي رشد سريع و فناوری برتر سرمايه‏گذاري مي‌گردد.
•سهامي است كه عمدتاً در قالب سهام ممتاز يا سهام ممتاز قابل تبديل در موسسات تجاري ثبت نشده در بورس اوراق بهادار وجود دارد.
• وجوهي است كه با كمك سرمایه‌گذاران اوليه در توليد يا توسعه محصولات يا خدمات جديد و مشاركت بر مبناي ارزش افزوده هزينه مي‌گردد.
•نوعي سرمايه‏گذاري است كه علي‌رغم بالابودن خطرپذیری آن، انتظار مي‌رود داراي بازده بالايي نيز باشد.
•نوعي سرمايه‏گذاري بلندمدت است كه معمولاً بين 5 تا 10 سال مي‌باشد.