توجه به نیازهای سالمندان به خصوص نیازهای اقتصادی دارای اهمیت ویژه ای است، سالمندی دوران پختگی و عزت ناشی از سال ها تلاش برای جامعه است و نباید در ذهن مردم، دورانی تلقی شود که فرد سربار جامعه، تنها و بی حمایت خواهد بود.

 سالمندی مرحله ای از زندگی است که فرد در آن علی رغم اینکه در بسیاری از ابعاد انسانی به کمال می رسد اما در برخی موارد دیگر نیز نیازمند یاری و کمک دیگران می گردد. سالمندان افرادی هستند که سالها برای ادامه ی حیات یک جامعه تلاش کرده اند و هم اکنون همان جامعه باید پاسخگوی نیازهای دوره ی بازنشستگی آنان باشد. به یقین یکی از مشکلاتی که قریب به اتفاق سالمندان ایران به آن مبتلا هستند، مشکلات اقتصادی است. بعید به نظر می رسد که در کشور ما سالمندی پیدا بشود که از حمایت های اقتصادی جامعه، دولت و نهاد های ذیربط رضایت داشته باشد. اما سؤال اساسی اینجاست که چرا باید به مشکلات و نیازهای اقتصادی سالمندان رسیدگی شود؟ 

سالمندان در جوامع سنتی از قدرت و منزلت زیادی برخوردار بودند، اما شهری و صنعتی شدن جوامع معاصر و تغییر نوع خانواده، پایگاه اجتماعی سالمندان را دگرگون و آنها را دچار مشکلات فراوانی کرده است. در جوامع سنتی سالمندان به عنوان افرادی صاحب نظر و با تجربه در کلیه ی ابعاد اقتصادی- اجتماعی حیات جامعه حضور داشتند. اضمحلال خانواده گسترده از یکسو و شهری شدن و تغییرات سریع جوامع معاصر از سوی دیگر، پایگاه اجتماعی سالمندان را دگرگون ساخته و در حالی که جمعیت آنان به بیشترین حد خود در طول تاریخ رسیده اما اقتدار و منزلت آنان به کمترین حد خود رسیده است. در جامعه ای که ارزش هر کس به نیروی کار فنی و تخصصی اوست سالمندان به دلیل ناتوانی از انجام فعالیت های کاری گاهی به حاشیه رانده می شوند و این به حاشیه رانده شدن گاهی باعث غفلت از نیازها و وضعیت زندگی آنها می شود. از دلایل ضرورت و اهمیت بررسی وضعیت سالمندان آن است که این افراد با توجه به رویدادهایی مانند پایان دوران اشتغال و بازنشستگی، احساس طرد شدگی و هم چنین فشار ناشی از صنعتی شدن جوامع که به جدایی عاطفی و روانی منجر می شود، در معرض خطرات فزاینده ای قرار دارند.
بر پایه ی آخرین آمار های جهانی میزان مرگ و میر در کشورهای رو به رشد کاهش چشمگیری یافته و همراه با آن تعداد افراد سالخورده و میزان متوسط عمر فزونی گرفته است. جمعیت سالمندان ایران نیز از 9/3 درصد در سال 1335 با افزایش نزدیک به دو برابر به 9/7 درصد در سال 1385 رسیده است. همچنین جمعیت سالمندان طی نیم قرن اخیر نزدیک به هفت برابر افزایش یافته است. انتظار می رود جمعیت سالمندان جهان از 605 میلیون نفر در حال حاضر به 2 میلیار نفر در سال 2050 افزایش یابد. به همین نسبت افزایش جمعیت سالمندان ایران را نیز خواهیم داشت به طوری که جمعیت سالمندان ایران از 5 میلیون و 100 هزار نفر در سرشماری 1385 به 25 میلیون نفر در سال 2050 که حدود یک جهارم جمعیت آن زمان است افزایش خواهد یافت.
با توجه به آنچه رفت، توجه به مشکلات سالمندان و برنامه های حمایتی بیشتر از آنان با اهمیت به نظر می رسد چرا که حمایت باعث می شود فرد به لحاظ روانی احساس بهتری داشته باشد و حتی آلام جسمانی را بهتر تحمل نماید. به جرئت می توان گفت که بین حمایت و کیفیت زندگی و سلامت، یک رابطه ی مستقیم وجود دارد. برای مثال کسانی که از حمایت برخوردارند، فشار روانی کمتری احساس می کنند. در هنگام افزایش فشار روانی و جسمی، اشخاصی که از حمایت زیادی برخوردار هستند، کمتر افسرده می شوند. به یقین برای رسیدن به سالمندی فعال و سالم باید به تمام ابعاد زندگی از جمله: بهداشت جسمی، روحی، اجتماعی، اقتصادی و معنوی توجه داشت و از آنجاییکه عوامل اقتصادی در تک تک عوامل غیر از خود نیز تأثیر می گذارد، توجه به آن دارای اهمیت خاصی است.
یکی از نکات مهمی که مسئولان مرتبط با سالمندان باید در نظر داشته باشند تلاش برای ایجاد رضایت از زندگی در بین سالمندان است. بسیاری از نظریه پردازان معتقد هستند که رضایت از زندگی با عوامل اجتماعی، خانوادگی، اقتصادی و فردی در ارتباط است اما در این میان برخی به عامل اقتصاد اهمیت بیشتری می دهند و معتقدند که رضایت از زندگی از طریق مقایسه ی نیازهای افراد با داراییهایشان کسب می گردد. هر چه این نیازها با داشته ها تطبیق بیشتری داشته باشد، رضایت افراد از زندگی نیز در سطح بالاتری قرار می گیرد. اما اگر نیازها افزون بر داشته ها باشد، سطح وسیعتری از عدم رضایت را موجب می گردد. در نتیجه هر چقدر سالمندان از دریافت مادی بیشتری بهره مند شوند، رضایتمندی آنها از زندگی نیز بیشتر خواهد بود.
سالمندان نیاز دارند که از نظر جسمانی فعال باقی بمانند، ورزش کنند، از انجام فعالیت های سنگین خودداری کنند، از رژیم غذایی صحیح پیروی کنند، به مشکلات پزشکی خود رسیدگی کنند و این این هزینه های زیادی را بر آنان تحمیل می کنند. در حالی که میزان درآمد به دنبال بازنشستگی کاهش یافته و کفاف نمی دهد. برنامه ریزان باید شناخت بیشتر و بینش کاملی از وضعیت سالمندان، داشته باشند و تغییر اساسی در نگرش و درک صحیح از سالمندی در مسئولان و حتی افراد عادی جامعه ایجاد گردد. در نظر گرفتن حقوق اجتماعی و سایر امکانات رفاهی برای سالمندان تأثیر بسزایی در افزایش کیفیت زندگی و طول عمر آنان دارد.
متأسفانه به دلیل شرایط بد اقتصادی سالمندان در کشور ما، ایام زندگی و اوقات فراغت آنها نیز به کارهای کاذب از جمله پارک گردی تلف می شود. در صورتی که سالمندان در دوره ی سالمندی باید در پی باز تولید شور و نشاط و انگیزه ی دوران جوانی باشند. سالمندان نباید حتی لحظه ای دچار نا امیدی شوند و این نا امیدی را به جامعه تزریق کنند. وضیت زندگی سالمندان ایران با استاندارد های بین المللی فاصله ی بسیاری دارد به طوری که در یکی از تحقیقات انجام شده که به مقایسه ی وضعیت گذران اوقات فراغت سالمندان ایران و سوئد می پردازد، چیزی قریب (4/90) درصد از سالمندان سوئدی از نحوه ی گذران اوقات فراغت خود رضایت زیاد داشته اند که بازتابی از شیوه ی زندگی، فرهنگ آنان و نیز امکانات موجود در جامعه است. این رقم در میان سالمندان ایرانی یک سوم سوئدی ها بوده است که می تواند به دلیل فقدان تنوع در برنامه ها و محدود بودن امکانات باشد. میزان اقبال سالمندان ایرانی از گردش در پارک ها به دلیل کمبود سایر امکانات گذران اوقات فراغت مناسب، چندین برابر سالمندان سوئدی است. بر همه واضح است که دسترسی به امکانات نیازمند شرایط مالی مناسب و اقدامات حمایتی نهاد های ذیربط است. در جامعه ای که سالمندان به دلیل عدم کفاف درآمد ها و حقوق های بازنشستگی حتی در برنامه های سلامت جسمانی خود تجدید نظر می کنند و بیماری بیش از رنج بدنی برای آنها رنج روحی و روانی ناشی از مشکلات اقتصادی را دارد دیگر انتظاری نباید داشت اگر تمام دلخوشی سالمندان در اوقات فراغتشان پارک نشینی باشد. مشکلات اقتصادی سالمندان را باید جدی گرفت چرا که نا امیدی در بین سالمندان جامعه می تواند به نسل های جوان تر نیز انتقال پیدا کند. با وجود چنین شرایطی، جوانان امروز نیز از فکر به آینده ای ناخوشایند و بی حمایت دوران سالمندی در رنج و ناراحتی خواهند بود. سالمندی دوران پختگی و عزت ناشی از سال ها تلاش برای جامعه است و نباید در ذهن مردم دورانی تلقی شود که فرد سربار جامعه، تنها و بی حمایت خواهد بود. نباید فراموش کرد که اقشار و گروه های یک جامعه مانند زنجیره ای به هم متصل هستند و کوچکترین خللی در بخشی از آنها باعث آسیب به بخش های دیگر نیز می شود.